جهان در آستانه دوران پساکرونایی رد پای کرونا بر زندگی بشر خواهد ماند!
مهدی مرادی-ندای شهروند: کالم مک کان نویسنده ایرلندی در کتاب «دیدن از سیزده منظر» می‌گوید: «زمانِ حال چیز خنده دارى است؛ اصولا نمى‌تواند وجود داشته باشد. به مجرد اینکه از آن آگاه مى‌شویم، سپرى مى‌شود و دیگر حال نیست. این طورى ما مدام در گذشته زندگى به سر مى‌بریم، حتى هنگامى که در حال رویاپردازى درباره‌ى آینده هستی».
رویاپردازی برای رسیدن واکسن پایان یافته و حالا مردم در انتظار و رویاپردازی برای تاثیر واکسن و مرگ هیولای کرونا هستند. هرچند بسیاری شیوع کرونا را فرصتی مغتنم برای جهان دانستند.
خانه‌مانی و قرنطینه کرونایی سبب شد سبک زندگی مردم تغییری فروانی نسبت به گذشته پیدا کند. پایان فعالیت آزادانه و آمد و شدهای بدون واهمه از دیگران، جهان را با بحرانی نو درگیر کرده بود که پیش از این هیچگاه به خود ندیده بود.
بیکاری یا بیم از بیکاری و ترس از آینده‌ای نامعلوم کابوسی بزرگ‌تر از ویروس کروناست. در این میان شاید واکسن کرونا تنها کورسوی امید مردم جهان است. یکی از مهمترین پیامدهای کرونا تغییر سبک زندگی شخصی و گروهی مردم بود که برخی از این تغییرات را می‌توان از عواقب مثبت کرونا در کنار عوارض منفی آن دانست.
گسترش ارتباطات در بستر اینترنت و استفاده بیشتر از این پدیده برای انجام فعالیت‌های اجتماعی و اقتصادی و آموزشی تا حدود بسیاری مردم را برای آینده پیچیده و نامعلوم زمین آماده کرده است.
توسعه کسب و کارهای اینترنتی و راه‌اندازی فروشگاه‌های مختلف مجازی در ایران باعث شد مردم در بزنگاه کرونا خرید از خانه را جایگزین خرید حضوری از فروشگاه‌ها کنند.
دولت نیز در حدود یکسال گذشته توانسته بسیاری از موارد پیش روی برقراری دولت الکترونیک را برداشته و گامی بزرگ در ایجاد دولت الکترونیک بردارد.
اکنون بسیاری از سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی و غیردولتی خدمات خود را در قالب الکترونیکی ارائه می‌کنند و این امر سبب شده شهروندان تردد کم‌تری به ساختمان‌های دولتی داشته باشند.
راه‌اندازی سامانه‌هایی که هر روز شاهد برقراری یک یا چند مورد از آن‌ها هستیم در آینده سبک زندگی شهری را در ایران و جهان تغییر خواهد داد.
بالکن‌ها بزرگ می‌شوند!
یک دکتری شهرسازی معتقد است: قرنطینه خانگی یا به تعریف دقیق‌تر در خانه باعث شد سبک زندگی خانگی شهروندان نیز تغییر یابد. شهروندان ساعت‌های بیشتری در خانه می‌مانند و این امر موجب شده نگاه دیگری به ساختار و معماری و دکوراسیون خانه داشته باشند و تا جایی که می‌توانند خانه را قابل تحمل‌تر برای زندگی کنند.
امیرحسین ولی‌بیگلو می‌گوید: خانه در دوران کرونا کاربری‌های بیشتری پیدا کرده، اکنون خانه‌ها تبدیل به مدارس برای کودکان، محل کار در دوران دورکاری برای والدین و یا راه‌اندازی کسب و کار خانگی و گاهی حتی محل قرنطینه بیماران کرونایی تبدیل شده‌اند و همین موضوع در آینده سبک معماری و شهرسازی را تغییر خواهد داد.
وی همچنین اعتقاد دارد: حتی پس از شکست دادن کرونا نیز احتمالا شهرسازی در جهان تغییر خواهد یافت و خانه‌های کوچک آپارتمانی یا جای خود را به خانه‌های ویلایی خواهند داد و یا فضاهای باز آن مانند بالکن و پشت بام کاربری بیشتری پیدا خواهند کرد. خانه‌ها علاوه بر محل زندگی به محل راه‌اندازی کسب و کار و آموزش تبدیل شده و مردم ساعات بیشتری در خانه خواهند ماند.
سیستم تهویه و تصفیه هوا مورد توجه بیشتری قرار خواهد گرفت و شاید به زودی برای تامین انرژی شهروندان به تولید برق از طریق نیروگاه‌های کوچک و خانگی روی آوردند و با همه این تغییرات سبک زندگی و عادتواره‌ها آینده دگرگونی برای بشر قابل تصور است.
مجازیِ برد- برد!
افزایش آموزش‌های مجازی را می‌توان یکی دیگر از پیامدهای مهم کرونا دانست. شاید در دوران پساکرونا نیز این روند جایگزین آموزش‌های سنتی شود چرا که اکنون بسیاری به راحتی توانسته‌اند با این سبک آموزش خو بگیرند.
یک کارشناس آموزش معتقد است: آموزش مجازی تا حدودی توانسته جایگزین آموزش حضوری شود ولی تا رسیدن به کیفیت مطلوب فاصله بسیاری داریم ولی تا همین جا نیز کلاس‌های مجازی به عنوان جایگزین بار آموزشی را به دوش کشیده‌اند و در بسیاری از موارد معلمان و دانش‌آموزان را مجبور به فراگیری علم استفاده از کامپیوتر و بروز کردن اطلاعات خود در این علم به‌روز کرده و این بازی برد-بردی برای معلمان و دانش‌آموزان است.
حسن حسینعلی ادامه می‌دهد: با آموزش‌های مجازی دیگر نیازی به مجتمع‌های بزرگ با هزینه‌های سرسام‌آمور نگهداری نیست. اگر هزینه‌های آمدوشد و انرژی مصرف شده برای آن را نیز محاسبه کنیم بدون شک کلاس‌های مجازی بسیار به‌صرفه‌تر از کلاس‌های کلاسیک و حضوری است ولی نکته اصلی دوری دانش‌آموزان جامعه دوستان و عدم قرارگیری آنان در محیطی دور از والدین و همراه با هم‌سن و سالان خود است که این دوری عواقب مخربی برای دانش‌آموز خواهد داشت.
حسینعلی می‌گوید: قرار گرفتن دانش‌آموزان در گروه دوستان به پختگی و بلوغ فکری آنان کمک می‌کند و دوری بیش از حد کودکان از اجتماع و کلاس علاوه بر مشکلات روانی بر میزان آموختن آنان نیز تاثیر بسیاری خواهد گذاشت.
وی همچنین معتقد است: آموزش در پساکرونا را ترکیبی از حضوری و مجازی خواهد بود و توفیق اجباری کلاس‌های مجازی و تلفیق آن با کلاس‌های حضوری و تجربه‌اندوزی معلمان و دانش‌آموزان در آینده موجب پیشرفت در آموزش خواهد شد.
کرونایِ هنرمند!
بازار کرونازده هنر زودتر از سایر طیف‌ها توانسته با وضعیت کرونایی کنار بیایید.
برگزاری نمایشگاه‌های مجازی از همان روزهای نخستین کرونا توانست تاحدودی جای خالی مجامع هنری را پر کند.کرونا و خانه نشینی فرصت مناسبی برای هنرمندان بود تا با تمرکز بیشتری آفرینش‌های نوینی در هنر داشته باشند.
یک هنرمند و مدرس دانشگاه پیرامون تاثیر کرونا بر هنر گفت: از دو بعد می‌توان به این پدیده نگاه کرد اول تاثیر مستقیم آن و به مثابه یک سوژه، در گستره جهانی و فراگیر، الهام بخش هنرمندان برای آفرینش های هنری بود و در بعد دوم تاثیر غیر مستقیم آن بر نگرش هنرمندان در فضای تحمیلی به وجود آمده بود که توانست در خلوت هنری، مکاشفه‌های جدید را برای هنرمند ایجاد کند.
نسرین جعفری می‌گوید: این نوپدیده توانست حس مشترکی بین بشر بر روی کره خاکی ایجاد کند و این حس مشترک را می‌توان در آثار خلق شده هنرمندان جهان دید.
جعفری هنرمندان را به سبب داشتن روحیه حساس گروهی می‌داند که درد و رنج را سریع‌تر احساس می‌کنند و این احساس روی آثار آنان به سرعت تاثیر می‌گذارد و هنرمندان درد جامعه و پیرامون را درد خود می‌دانند و سعی می‌کنند با آثار خود آن را به کامل‌ترین شکل منعکس کنند.
وی هنر دوران پساکرونا را شکوفاتر می‌داند و می‌گوید: دوران کرونا در تاریخ ثبت خواهد شد و شاید آیندگان این دوران را دوره شکوفایی دوباره هنر بدانند. در دوره های مختلف تاریخی با انقلاب ها و جنگ‌های بزرگ همیشه بر روی هنر در جهان تاثیر گذاشته‌اند و کرونا به سبب فراگیری و گستره بزرگ آن نیز مانند همه پدیده‌های بزرگ پیش از خود بازآفرینی بزرگی در هنر و به خصوص هنرهای تجسمی خواهد بود.
وسواسِ کرونایی
یک استاد دانشگاه گفت: مراجعان اختلالات رفتاری مانند وسواس و افسردگی به خاطر کرونا بیشتر شده و بعد از کرونا نیز برخی از اینها ماندگار خواهد بود و به سرعت رفع نخواهد شد. ویژگی های رفتاری و روانی مثل ویژگی‌های جسمانی نیست که با خوردن دارو در زمان کوتاه بهبود یابد بلکه به عنوان الگوی رفتاری و عادت‌های بلند مدت می‌تواند با ما همزیستی داشته باشد و سازگاری‌های ما را با مشکل مواجه کند هر چند برخی از این رفتارها در حوزه بهداشت می‌تواند مثبت باشد ولی به عنوان عادت‌های آزار دهنده نیز مطرح هستند که وضعیت روانی ما را درگیر می‌کند.
سیروس شریفی افزود: هرچند این احتمال وجود دارد که ما نتوانیم به نقطه اول برگردیم چرا که الگوهای رفتاری ما تغییر می‌کند و بسته به شرایطی که در حال حاضر تجربه می کنیم یک سری الگوهای رفتاری جایگزین عادت‌های قبلی ما می‌شوند اگر این الگو ها را تغییر دهیم نیاز به برنامه‌ریزی و آموزش و به‌کارگیری روش‌های در مان تکنیک‌های تغییر رفتار را برای تغییر دادن عادت‌ها باید استفاده کنیم که این هم بستگی به افراد دارد که ممکن است عده ای برای تغییر آن زمان اختصاص دهند و پیگیر باشند وبرخی نه بنابراین فکر نمی‌کنم بتوانیم به نقطه قبل از کرونا برگردیم.
به هرحال رویاپردازی برای پایان این روزها تبدیل به برنامه پیش از خواب بسیاری از مردم جهان شده است. آیا پس از کرونا جهان جای بهتری برای زندگی خواهد بود؟!.
