لزوم توجه بیشتر به بهداشت دهان و دندان کودکان: دندان‌های شیری را دست کم نگیرید
دکتر علی‌حسین کبودوند، رئیس گروه بهداشت دهان و دندان دانشگاه علوم پزشکی زنجان با تاکید بر اهمیت مراقبت از دندان‌های شیری، گفت: اهمیت دندان‌های شیری اگر بیشتر از دندان‌های دائمی نباشد، کمتر هم نیست.
به گزارش ندای شهروند، دکتر کبودوند در گفتگویی با اشاره به‌این‌که دندان‌های شیری، هم یک نقشه‌ی راه برای دندان‌های دائمی هستند و هم در رشد فک تاثیر بسزایی دارند گفت: خصوصا دندان‌های آسیای شیری که باید در حدود ۱۲ سالگی بیفتند، اگر در سنین پایین‌تر، پوسیده و کشیده شوند، دندان دائمی پشت آن‌ها فضای کافی برای رشد پیدا نمی‌کند و به فک نیز اجازه رشد کافی نمی‌دهد و زیبایی چهره را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
وی با بیان اینکه دهان اولین عضو دستگاه گوارش است و از همین رو دندان‌ها نقش اساسی در سلامتی انسان دارند، افزود: دوره‌های دندانی در طول زندگی انسان به ۳دسته تقسیم می‌شوند که شامل دوره دندان‌های شیری، دوره دندان‌های مخلوط (شیری و دائمی) و دوره دندان‌های دائمی است.
این دندانپزشک با اشاره به اینکه دوره دندان‌های شیری از ۶ ماهگی شروع می‌شود و تا ۲ یا ۲ونیم سالگی ادامه پیدا می‌کند، خاطرنشان کرد: در پایان این دوره باید ۲۰ دندان شیری در دهان وجود داشته باشد. بعد از آن، دوره مخلوط شروع می‌شود که طی آن، دندان‌های شیری و دائمی توأمان در دهان وجود دارند و تا حدود ۱۲ یا ۱۳ سالگی ادامه دارد و پس از آن، دوره دندان‌های دائمی آغاز می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه والدین باید کشیدن نخ دندان و مسواک زدن را از سنین پایین به کودکان بیاموزند، اظهار کرد: از همان وقتی که دندان‌های شیری در فک پایین شروع به رشد می‌کند، والدین وظیفه دارند با پنبه آغشته به آب‌نمک آن‌ها را پاک کنند و بعد به مرور زمان نخ دندان کشیدن، مسواک زدن و مراقبت از دندا‌ها را به کودک آموزش دهند.
دکتر کبودوند با بیان اینکه در همه مراکز بهداشتی درمانی شهری و روستایی در حین کنترل نوزاد، به مادران، مسواک انگشتی تحویل داده می‌شود، افزود: والدین موظفند از طریق مسواک انگشتی، لثه کودک را به آرامی ماساژ دهند تا درد ناشی از رشد دندان که با علائمی چون تب، قرمزی لثه، افزایش بزاق و گریه و ناراحتی کودک همراه است، تسکین پیدا کند. همچنین از این وسیله برای مسواک زدن به کودک هم استفاده می‌شود.
وی با اشاره به اینکه دندان‌های دائمی بزرگتر و زردتر از دندان‌های شیری هستند، خاطرنشان کرد: اگر بهداشت دهان و دندان رعایت نشود، بعد از خوردن غذا و خصوصا مواد قندی، لایه‌ای میکروبی در سطح دندان‌ها تشکیل می‌شود که تبدیل به اسید شده و باعث پوسیدگی می‌شود که علائم آن شامل تغییر رنگ مینای دندان به قهوه‌ای و سیاه، سوراخ شدن دندان، بوی بد دهان و حساس شدن دندان نسبت به سردی و گرمی است.
رئیس گروه بهداشت دهان و دندان دانشگاه علوم پزشکی زنجان افزود: شیار پوش دندان یک لایه محافظ و همرنگ با دندان کودکان است که برای کاهش پوسیدگی دندان اطفال بر روی دندان‌های آسیای آنان گذاشته می‌شود.
وی با بیان اینکه دندان آسیای شماره ۶ از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و معمولا والدین آن را با دندان‌های شیری اشتباه می‌گیرند و از آن غافل می‌شوند، افزود: این دندان، اولین دندان آسیای دائمی است که در حدود ۶سالگی در پشت دندان‌های آسیای دوم شیری ظاهر می‌شود (دو عدد در بالا و دو عدد در پایین) و رویش آن ارتباطی با افتادن دندان‌های شیری ندارد.
این دندانپزشک با اشاره به اینکه دندان آسیای شماره ۶ دارای برش و شیارهای بیشتری برای خرد کردن غذا است، خاطرنشان کرد: بهتر است این دندان بعد از رویش، بلافاصله شیارپوش شود ولی اگر نشد، در دوران نوجوانی هم به شرطی که پوسیده نشده باشد می‌توان آن را شیارپوش کرد.
وی خاطرنشان کرد: شیارپوش کردن، دلیلی بر سهل‌انگاری در مسواک زدن دندان‌ها نیست زیرا با فیشورسیلانت، فقط سطح دندان‌ها شیارپوش می‌شود در حالی که پوسیدگی صرفا از سطح دندان شروع نمی‌شود و ممکن است به صورت بین‌دندانی و یا از دیواره‌ها اتفاق بیفتد.
دکتر کبودوند، فلورایدتراپی را روش دیگری برای پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها عنوان کرد و گفت: فلورایدتراپی، روش‌های مختلفی دارد که بهترین آن، اضافه کردن فلوراید به آب آشامیدنی است و در حال حاضر در سیستم آب شرب شهری انجام می‌شود. البته توجه به این نکته لازم است که زیاد بودن فلوراید در آب شرب باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی دندان‌ها می‌شود.
وی وارنیش فلوراید را روش دیگری از فلورایدتراپی خواند و افزود: این روش که در حال حاضر در تمامی مدارس شهری و روستایی استان انجام می‌شود، عبارت از قرار دادن پوشش حفاظتی وارنیش فلوراید بر روی دندان‌ها برای پیشگیری از ایجاد پوسیدگی و جلوگیری از پیشرفت پوسیدگی‌های موجود است.
