ندای شهروند آنلاین

فائزه تقی‌لو

بدن انسان از میلیون‌ها سلولی ساخته شده است که با یکدیگر گروه‌بندی شده تا بافت‌ها و اندام‌های مختلف را بسازند. ژن های داخل هر سلول به آن دستورهای لازم را صادر می‌کنند. گاهی اوقات این دستورات در یک سلول مبهم و مغشوش بوده و سلول رفتار غیرطبیعی دارد و پس از مدتی گروهی از سلول های غیرطبیعی می‌توانند در خون یا سیستم ایمنی گردش کرده یا تبدیل به توده یا تومور بدخیم یا سرطان شوند.
در واقع سلول‌های بدن در طی یک روند تنظیم یافته از بین می‌روند و سلول‌های جدید جای آن‌ها را می‌گیرند گاهی اوقات این روند طبیعی از تنظیم خارج شده و سلول‌های فرسوده از بین نمی‌روند و تشکیل توده‌ای را می‌نمایند که می‌توانند تبدیل به تومور بدخیم یا سرطان شوند.
سرطان های مختلف بر اساس اندامی که سرطان از آنجا شروع شده است نام‌گذاری می‌شوند.
این مقدمه‌ی کوتاه خلاصه‌ای از جستجو در میان هزاران مقاله پیرامون این بیماریِ آشنایِ‌ناشناس است. در ظاهر شاید همگی با واژه سرطان آشنا باشیم ولی در واقع این بیماری آن‌قدر ابعاد ناشناخته دارد که توصیف آن در چندین جلد کتاب نیز شاید میسر نباشد.

یک متخصص طب سنتی معتقد است: عوامل متعددی در بروز سرطان تاثیرگذار می‌باشد و نمی‌توان تنها یک یا دو عامل را در بروز سرطان موثر دانست.
داود حسنی می‌گوید: دردهه‌های اخیر تعداد بیماران مبتلا به سرطان افزایش چشمگیری داشته است و می‌توان اذعان داشت که مهمترین و اصلی‌ترین عامل در پیشگیری از ابتلا به سرطان‌ها سبک زندگی است.
وی ادامه می‌دهد: بسیاری از دانشمندان معتقدند که از مهمترین عوامل تاثیرگذار ابتلا به سرطان‌ها شیوه‌های مبتنی بر سبک زندگی شهرنشینی است که در دهه‌های اخیر رواج بیشتری داشته است. کاهش تحرک، مصرف برخی غذاهای از جمله فست‌فودها و قرار گرفتن در معرض استرس واضطراب، عدم اختصاص ساعاتی از روز به ورزش از جمله عوامل موثر در بروز سرطان است.
به گفته حسنی، آلودگی هوا و منابع محیط زیست از عوامل دیگری است که خطرهای جدی برای سلامت انسان و سایر موجودات دارد به طوری که در هر محیط و اقلیمی که آلودکی هوا وجود داشته باشد، بافت‌ها و اندامهای مختلف بدن تهدید می‌شوند و زمینه را برای ابتلا به سرطان فراهم می‌آورند.
به اعتقاد او، مصرف فست‌فود‌ها به عنوان غذا‌هایی با رنگ و بوی خاص، که در روغن با درجه حرارت بالا طبخ می‌شوند، می‌تواند دستگاه گوارش را درمعرض خطر جدی قرار دهند و زمینه ساز ابتلا به سرطان‌های سیستم گوارش شوند. در واقع هر زمانی که سیستم ایمنی تضعیف شود؛ امکان بروز بیماری از جمله سرطان وجود دارد.

سن ابتلا به سرطان کاهش یافته است
این متخصص طب سنتی با بیان اینکه سرطان درمجموع بیماری سنین بالاست، اظهار کرد: در گذشته بروز سرطان در سنین ۶۰ الی ۷۰ سال شیوع داشت اما در دهه‌های اخیر میزان ابتلا با سنین پایین‌تر افزایش یافته است به طوری که افراد ۳۰ الی ۴۰ ساله به انواع مختلف سرطان دچار هستند.
داودحسنی خاطرنشان کرد: مسلما در محیطی که شهروندان دچار اضطراب باشند و از منابع زیست محیطی آلوده بهره ببرند و موادغذایی نظیر فست‌فودها را در تغذیه خود بگنجانند و از میوه و سبزیجاتی که در شرایط نامناسب تولید شده است، تغذیه کنند؛ قطعا امکان ابتلا به سرطان افزایش می‌یابد.
حسنی با بیان اینکه ما نمی‌توانیم شرایط محیطی را تغییر دهیم و شهر را ترک و به تنهایی مواد‌غذایی تولید کنیم، اظهارکرد: وقتی نمی‌توانیم از بروز سرطان پیشگیری کنیم، باید این بیماری را در مراحل اولیه تشخیص و درمان کنیم.
وی معتقد است اگر سبک زندگی افراد تغییر نیابد و خانواده‌ها با همین سبک زندگی کنند، بدون شک میزان بروز سرطان در سنین پایین و میزان مرگ و میر و کیفیت زندگی‌ تحت تاثیر این سبک زندگی قرار خواهد گرفت.

آرسنیک و سرب از عوامل افزایش دهنده سرطان
داود حسنی، می‌افزاید: نتایج تحقیقات علمی نشان می‌دهد که سرب و ارسنیک در ایجاد بیماری سرطان نقش دارند. از همین رو میزان بروز سرطان در استان‌های مختلف بررسی شده است که بر اساس این تحقیقات در آذربایحان غربی و شرقی، سنندج، خراسان رضوی، گیلان، مازندران وبرخی استان‌های دیگر که این مواد(آرسنیک و سرب) تاثیرش در زندگی مردم زیاد بود؛ نسبت به سایر مناطق میزان بروز سرطان بیشتر بود.
حسنی معتقد است: در اغلب این مناطق میزان پراکندگی سرب و آرسنیک بالاست، پس می‌توان نتیجه گرفت که عدم برنامه ریزی درست در خصوص سرب برخی شرکت‌ها و کارخانه‌جات تولیدی که میزان سرب را در آب‌های محیطی و زیرزمینی افزایش می‌دهند، ممکن است بروز سرطان را در سال‌های آینده را افزایش دهند.
وی در ادامه می‌گوید: استفاده نابه‌جا و بیش از حد از کودهای شیمیایی نیز می‌تواند در آینده نزدیک از باب منابع تغذیه‌ای و امنیت غذایی مشکل‌آفرین باشد، چرا که در کشت محصولات کشاورزی برای اینکه تولیدات را در ظاهر افزایش دهند؛ مواد شیمیایی بیش از حدی استفاده می‌شود وهمین امر سلامت مردم را به خطر می‌اندازد.در واقع برخی برای پر کردن جیب خود به سلامت مردم لطمه می‌زنند!

استان زنجان جزو ده استان اول کشور در زمینه ابتلا به سرطان
این متخصص طب سنتی می‌گوید: رتبه‌بندی سرطان‌ها براساس آخرین آمار سنی که در سال ۹۴ صورت گرفته است، نشان داد سرطان پستان، پروستات، پوست، معده و روده بزرگ از شایع‌ترین سرطان‌ها هستند. همچنین بر اساس آخرین گزارش مربوط به ۱۴۰۰، استان زنجان در بین ۱۰ استان کشور است که میزان شیوع و بروز سرطان در آن بالاست.
وی ادامه می‌دهد: در حقیقت سرطان؛ دومین علت مرگ میر در جهان وسومین علت مرگ و میر در ایران است. با این نگاه یکی از موضوعات مهمی که باید در آن خصوص کار کرد؛ تغییر سبک زندگی است که از همین رو بایستی در جهت انتقال پسماندهای شرکتهای سرب و روی استان ورود پیدا کنیم و همه ارکان حاکمیتی باید در جهت ارتقا سلامت استان دست به دست هم دهند تا در زمینه سرطان جزو استان‌هایی باشیم که کمترین میزان ابتلا را دارند.

به دور از جناح‌بندی‌ها باید در زمینه سلامت مردم حرکت کرد
به گفته حسنی، به طور کلی در منطقه شمال غرب کشور میزان ابتلا به سرطان بالاست و از همین جهت مسئولین حاکمیتی بایستی به دور از حاشیه‌ها و جناح‌بندی‌ها، موضوع سلامت را بر اساس خرد جمعی پیش برند و سلامت همگانی را در بالاترین سطح پیگیر باشند.
وی با بیان اینکه نتیجه طرح این موضوعات نباید این باشد که ما مدنیت و زندگی شهر‌نشینی را صرف نظر از تمام محاسنش و پیشرفت علوم کنار بگذاریم و عنوان کنیم که شهرنشینی نتیجه‌ای جز سرطان ندارد، اظهار کرد: در زندگی شهرنشینی بیماری‌های مختلفی ریشه‌کن شده است و با وجود مدنیت این اتفاقات رخ داده است، ولی اگر دخالت درستی نباشد این موضوع( سبک زندگی شهرنشینی) ممکن است پاشنه آشیل ما شود و خانواده‌های ما را تحت تاثیر قرار دهد.

تنها سبک زندگی در جهت افزایش سرطان دخیل نیست
وی با بیان اینکه در خصوص افزایش سرطان در جامعه امروزی، بحث بیشتر به سبک زندگی برمی‌گردد ولی همه قضیه مربوط به سبک زندگی نیست. از جمله اینکه در شهرهای دیگر کارخانه‌های داخل شهر و مواد مخاطره‌زا مدیریت می‌شوند و مثل استان زنجان نیست که پسماند سرب و روی سال‌ها انباشته شود و انتقال آن بلاتکلیف بماند و نتیجه‌اش این شود که استان زنجان از نظر رتبه سرطانی، جز استانهایی با بیشترین میزان ابتلا باشد.
حسنی خاطرنشان کرد: قطعا باید از سوی حاکمیت فکری برای این موضوع شود، به طوری که اگر پژوهشی در زمینه نقش سرب در بروز و افزایش سرطان نیاز باشد، باید خود را مکلف کنیم که به‌درستی صورت گیرد. در حال حاضر نمی‌دانیم که سرب در افزایش ابتلا سرطان در استان نقش دارد یا خیر و وقتی هم قرار است تحقیقاتی در این زمینه صورت بگیرد، عنوان می‌کنند که در حال انجام این تحقیقات هستیم در حالی که ما داخل استان تحقیق و پژوهشی در خصوص عوامل تاثیرگذار افزایش سرطان در استان انجام نداده‌ایم! در مورد تاثیر سرب بر بیماریها تحقیقی صورت نگرفته است و مسوولین استان، از جمله صنایع، دانشگاه علوم پزشکی بایستی خود را مکلف کنند که در این زمینه به پژوهش بپردازند و پس از آن نیز این تحقیقات باید اجرایی شوند و این طور نباشد که در کتابخانه‌ها خاک بخورند!
وی در پاسخ به سوال اینکه به طور کلی پژوهشی صورت نمی‌گیرد یا اجازه انجام این پژوهش‌ها در زمینه نقش پسماند شرکت‌های سرب و روی در افزایش ابتلا به سرطان داده نمی‌شود؟ می‌گوید: اساسا این دست از پژوهش‌ها صورت نمی‌گیرد یا اینکه ما از انجام آن بی‌اطلاع هستیم . ضمن اینکه گاها گروهی عنوان می‌کنند که در حال انجام این دست از پژوهش‌ها هستیم اما تا به امروز ما نتایجش را ندیده ایم.
داود حسنی اضافه می‌کند: کارگروهی با عنوان کارگروه سلامت و امنیت غذایی در استانداری وجود دارد که در این زمینه باید در تصمیم‌گیری و سپس تصمیمات اتخاد شده در این خصوص راعملیاتی کند. اینکه چرا این تحقیقات در دسترس قرار نمیگیرد تا مداخله صورت گیرد؛ را مسوولین استانی باید جوابگو باشند.

مردم در این زمینه مطالبه گر باشند
این متخصص طب سنتی می‌گوید: مطالبه‌گری مردم هم در این موضوع بسیار موثر است و اگر مردم مطالبه‌گران قانونی خوبی باشند؛ مطمئنا مسوولین اگر به آن سمت هم حرکت نکرده باشند حرکت خواهند کرد.
حسنی در پایان خاطرنشان می‌کند: اساسا برای اینکه جامعه سالمی داشته باشیم بایستی تمام ارکان سلامت را درگیر کنیم، از دانشگاه علوم پزشکی وخدمات درمانی بهداشتی استان زنجان که اسم بزرگی را یدک می‌کشند، گرفته تا محیط زیست؛ همه بایستی دخیل باشند و کاری کنند که مردم دچار این مشکلات نشوند چرا که شاهد هستیم افرادی که درگیر این بیماری می‌شوند چقدر از بابت تامین دارو دچار مشکل هستند. در واقع ما اگر وظیفه‌مان را به درستی انجام دهیم و حتی باعث نجات یک انسان شویم بر اساس حدیث نبوی جامعه‌ای را نجات خواهیم داد.