ندای شهروند آنلاین

فائزه تقی‌لو

ما اکثرا به خاطر اشتغالات فکری گوناگون توجه وتمرکز خوبی به جنبه های مختلف زندگی خود نداریم وبه نوعی آگاهی کامل نداریم که با تمرینات تمرکزی یوگا نوعی تمرین زیستن در زمان حال را تجربه می کنیم.
تمرکز دریچه ای است برای ورود به زمان حال وزیستن در حال حاضر یکی از بزرگان یوگا می گوید در کتابهای خود همواره می گویدکه شناخت دیگران نشان عقل است اما شناخت خویشتن نشانه برخورداری از ضمیر روشن وباطنی پاک است.

دکتر نیلوفر رسولیان، رییس امور استان‌های انجمن یوگای کشوری در زمینه یوگا و ارتباط آن با روانشناسی اظهار می‌کند: روانشناسی در واقع التیام بخش روح و روان و به نوعی علم رفتار شناسی و بررسی و معرفی رفتارها است. این علم به دلایل بروز یک رفتار می‌پردازد و سپس به التیام آسیب‌هایی که ممکن است در فردی ایجاد شود، کمک می‌کند. از طرفی یوگا هم به نوعی سبب التیام می‌شود؛ زمانی که فردی یوگا کار می‌کند بر روی ابعاد وحرکات بدنی متمرکز می‌شود چرا که بسیاری از این حرکات کمک کننده آرامش ذهنی افراد هستند.
وی ادامه می‌دهد: درواقع هدف هر دو(علم روانشناسی و یوگا) التیام رساندن دردهای انسان است چرا که انسان آسیب‌پذیر است و منشا آسیب‌پذیری او ذهن اوست که به دلیل فعل و انفعالاتی که درآن رخ می‌دهد ناخودآگاه ذهن ما بسیار درگیر حوادث می‌شود.
این مسوول اظهار می‌کند: یکی از ورزش‌هایی که امروزه نیازاست تا به آن توجه شود، یوگا است و با اقداماتی که در این زمینه انجام شده باید اذعان داشت که این رشته طی دو الی ۳ سال اخیر به سمت تخصصی‌تر شدن حرکت کرده است و تلاش شده تا بعد ذهن آگاهی و در لحظه بودن افراد در مواجهه با این ورزش را بیشتر پر رنگ کنیم.
به گفته رسولیان؛ کسانی که در زمینه علم روانشناسی مطالعه دارند دلیل آسیب‌پذیر بودن انسان را محدود به مغز قدیم وجدید می‌دانند که دائما ما را به ابعاد هیجانی، قضاوت، نگرانی، ترس و استرس آشنا می‌کند، به نوعی یوگا سعی در آرام کردن افراد و در لحظه نگه داشتن ذهن آنها دارد .
وقتی فرد با مربی در آستانه‌ها قرار می‌گیرید و تنفس را هماهنگ با حرکات می‌کند در آن لحظه ذهن آگاهی پیدا میکند و این تکنیک همان موضوعی است که در علم روانشناسی از آن به عنوان تکنیک «مایندفولنس» نام برده می‌شود.
وی معتقد است که تمرکز و توجه به افکار، باعث بیرون ریختن افکاری می‌شود که در حالت عادی آن را بر روی بدن تخلیه می‌کنیم که در این زمینه مهمترین مسئله‌ای که می‌شود به آن توجه کرد؛ تنفس است. تنفس ارادی باعث می‌شود توجه و تمرکز به آن‌چه که انجام می‌دهیم، بیشتر شود. در واقع مغز قدیم پیش برآورد و تفسیر وتحلیل می‌کند که آگاهانه نیست. اما در یوگا بدون جنگ و درگیری به آگاهی می‌رسیم، همان حضور در لحظه است که باید بیشتر به آن پرداخت. در یوگا وقتی آستانه ها (حرکات بدنی)را شروع می‌کنیم، تنفس درست قابلیت توجه و تمرکز در لحظه را به همراه می‌آورد و ذهن را آرام می‌کند که انسان امروزی به دنبال آن است.
وی در پاسخ به اینکه «یوگا باعث تسکین کدام یک از دردهای روانی‌مان می‌شود؟» اظهار کرد: در تمام زمینه‌ها می‌توان از یوگا کمک گرفت، ما برای مراجعینی که دچار استرس باشند؛ در کنار تمرینات دیگر؛ تمرینات یوگا می‌دهیم. در روانشناسی مثبت گرا مدل «پرما» که راه‌های شاد زیستن را معرفی می‌کند، احساسات مثبت در لحظه بر‌انگیخته می‌شود تا به زندگی معنا داده شود و هدفمندمان کند.
رسولیان می‌افزاید: اخیرا در خصوص استرس و اضطراب تحقیقاتی درمورد تاثیر یوگا بر افسردگی پس از حادثه، صورت گرفت و نتایج نشان داد که تکنیک‌های تنفسی در یوگا، بسیار بر این مسئله تاثیرگذار است. به طوری که می‌توان عنوان کرد اکثر افرادی که افسرده می‌شوند، ذهنشان به هم می‌ریزد و دائما از این شاخه به آن شاخه می‌روند.
حال وقتی ذهن برگردان شود، حال خوش و در لحظه بودن را خواهیم داشت و اگر ذهن برگردان نباشد دچار استرس و بهم ریختگی می‌شود که یوگا بر اساس تاثیری که بر مغز و فرکانس‌هایش دارد، می‌تواند در این زمینه کمک کند.

دغدغه ورود یوگا به دانشگاه‌ها وجود دارد
وی در پاسخ به سوال اینکه «به نظر شما، آیا یوگا باید به عنوان واحد درسی در دانشگاه‌ها کنجانده شود؟» عنوان می‌کند: در این سال‌ها دغدغه‌ی این موضوع وجود داشته؛ ولی نتوانسته‌ایم یوگا را وارد حیطه‌های دانشگاهی کنیم! فعلا در رشته‌های تربیت بدنی واحد‌هایی را به یوگا اختصاص داده‌اند، ولی گسترش یوگا در دانشگاه‌ها نیاز به طرح درس دارد و باید در این زمینه گفتگو کنیم تا بتوانیم یوگا را از واحد‌های رسمی و اصلی دانشگاه قرار دهیم.
این مسوول با بیان اینکه این موضوع که هر فرد عادی در روز چه میزان می‌تواند یوگا کار کند، به توانایی بدنی و ذهنی منحصر به افراد بازمی‌گردد، اظهار کرد: بنابراین نمی‌توان یک برنامه مشخصی را برای همه افراد در نظر گرفت. اما هر فردی که مایل به انجام یوگا است، یک روز در میان ۲۰ الی ۴۰ دقیقه بایستی به این فعالیت بپردازد و سپس وقتی پیشرفت حاصل شد و توانست آستانه ها و تنفس‌ها را به صورت همزمان انجام دهد، روزی ۱۰ الی ۲۰ دقیقه برای این امر کافی است. توانایی افراد برای انجام این ورزش متفاوت است به طوری که مسلما کسانی که دچار مصدومیت هستند و با ابزار باید کار کنند، توانایی انجام حرکات را نخواهند داشت. در مقابل سبک «پاوریوگا» که سبک قدرتی‌هاست و برای کسانی که در کنار یوگا، ورزش‌های قدرتی را دنبال می‌کنند، توصیه می‌شود که سبک‌های متفاوتی هستند.
وی در پاسخ به اینکه «آیا یوگا باعث تقویت حافظه هم می‌شود؟» اظهار می‌کند: همه این موضوعات بستگی به این دارد که چقدر به اهدافی که یوگا در نظر دارد نزدیک باشیم. زمانی که ذهن شما مشغول و درگیر است، یوگا کار کنید و وارد تعامل آستانه و تنفس‌ها شوید؛ ناخودآگاه ذهن شما آرام می‌شود.
رسولیان با بیان اینکه تمرین‌های ابتدایی به پیشگیری از آلزایمر کمک می‌کند، می‌افزاید: البته داخل پرانتز باید بگویم بحث درمان را در این مورد عنوان نمی‌کنم چون علمی تخصصی است و ما در این حوزه ورود نمی‌کنیم؛ ولی با درلحظه بودن می‌توان از بروز آلزایمر پیشگیری کرد.
وی در پاسخ به سوال اینکه« آیا یوگا در تسکین دردهای جسمی چون دیسک کمر و پا درد موثر است؟» خاطرنشان می‌کند: افراد در این زمینه بایستی قبل از یوگا از پزشک متخصص مشورت بگیرند و از آسیب‌ها گزارشی به مربی دهند، اما به طور کلی افرادی که به خاطر ضعف عضلانی و ضعف اعصاب دچار مشکل هستند و آسیب‌هایی دارند که ممنوعیت حرکتی ندارند، می‌توانند وارد یوگا شوند و با تمریناتی که می‌گیرند، می‌توانند باعث تقویت بُعد عضلانیشان شوند و استحکام اسکلت بدنشان را بهتر کنند و به مرور زمان می‌توانند تا حد زیادی این درد‌ها را کاهش دهند بخصوص برای کسانی که دچار رماتیسم و ورم مفاصل هستند بسیار توصیه می‌شود و اگر این گروه از افراد در کنار یوگا به یک متخصص حرکات اصلاحی مراجعه کنند؛ همزمان می‌توانند اثربخشی بیشتری را شاهد باشند.

جایگاه خود را در یوگا تاحدودی به دست آورده‌ایم
وی درخصوص جایگاه یوگا در کشور نسبت به کشور‌های دیگر خاطرنشان کرد: دوسال پیش، ما در نشست‌های بین‌المللی یوگا جایگاهی نداشتیم، اما از زمانی که پیگیری‌ها صورت گرفت و یوگا به عنوان یک شاخه از رشته ورزش‌های همگانی تعریف شد، جایگاهی در اجلاس‌های جهانی به‌دست آوردیم و مجمعی در کشور تشکیل شد که از یوگا حمایت می‌کند
وی در این زمینه اضافه کرد: در سال ۲۰۲۰ از ایران دعوت شد تا در مسابقات یوگا شرکت داشته باشد که در این سال توانستیم اولین لیگ سراسری ایران را معرفی کنیم. امسال تیم ملی یوگا را راه‌اندازی کردیم و بالغ بر ۲ سال است که به نشست‌های جهانی ورود پیدا کرده‌ایم اما در ابتدای راه هستیم و به این موضوع خوشبین هستیم. مسلما اگر کمک شود و از حیطه انتزاعی و حاشیه خارج شویم و به موارد علمی‌تر این ورزش بپردازیم و جایگاه بالاتری را کسب کنیم.

یوگا زمینه بازگشت به خود را فراهم می‌آورد
در ادامه بیتا بدلخانی مسوول کمیته یوگا استان زنجان، با اشاره به اینکه زمانی که همه نیاز دارند به خود واقعی برسند، یوگا این امکان را فراهم کرده، اظهار می‌کند: در یوگا سلسله مراتبی وجود دارد که باید به ترتیب اتفاق افتد و این امر موجب جذابیت بالای این ورزش می‌شود. خیلی وقت‌ها ما می‌خواهیم به خود واقعی برگردیم، ولی نمی‌دانیم «چگونه؟» که در این زمینه یکی از راه‌هایی که به ما کمک می‌کند، مسیری است که در یوگا تعریف شده است.
وی اضافه می‌کند: یوگا را از سال ۸۱ شروع کرده‌ام و از سال ۸۴ در باشگاه‌های مختلف فعالیت دارم. در این مدت سعی کرده‌ام یوگا را به جامعه خود معرفی کنم و هر روز آن را بیشتر یاد بگیرم. تعالیمی که در یوگا می‌بینم، با سایر رشته‌ها مرتبط است.
به عقیده بدلخانی، افراد در هر رشته‌ای که فعالیت داشته باشند می‌توانند در کنار رشته خود یوگا کار کنند چراکه یوگا کامل کننده است و در کنار هر فعالیتی می‌تواند قرار بگیرد و مکمل آن باشد .
وی در مورد نحوه آشنایی خود با یوگا اظهار می‌کند: با مطالعه‌ای که در خصوص یوگا داشتم، حس کردم مسیری که مرا به خواسته‌هایم نزدیک می‌کند یوگاست! بنا‌براین از اساتید مختلف در این زمینه اطلاعات گرفتم تا مسیر برایم شفاف تر شد و علاقه من به یادگیری بالاتر رفت و همین طور که یاد می‌گرفتم، دوست داشتم انتقال دهنده باشم و باعث پیشرفت من در این مسیر شد.
این ورزشکار می‌افزاید: یوگا در واقع سه وجه مهم ذهن، جسم و روان را درگیر می‌کند که با تمرین‌هایی که انجام می‌دهیم، تقویت این سه وجه درزندگیمان تعادل ایجاد می کند و سلامتی ما تضمین می‌شود.
حالا در شرایطی مثل موقعیت کنونی که کرونا جهان را احاطه کرده، در خود فرو رفتن‌ها بیشتر شده و مدام تکرار می‌شود و این به معنی سکون نیست. در واقع می‌توان در خود بود ولی فعال بود، ولی باید راهش را یاد بگیریم اینکه چه تکنیک‌هایی جسم و روان و ذهن ما را پرورش می‌دهد و اینکه چه تمرینهایی ما را تقویت می‌کند. در یوگا این‌ها به خوبی تعریف شده‌اند و وقتی در این مسیر قرار می‌گیریم، در ابتدا شروع به آموزش دیدن می‌کنیم و سپس آرام آرام تکنیک‌ها را یاد می‌گیریم و در خودمان پیاده می‌کنیم و به کار می‌بندیم.

یوگا تراپی در شهر زنجان هنوز تعریف نشده است
وی با بیان اینکه در خصوص یوگا‌تراپی باید بگویم در این بخش به لحاظ این که ما سعی کردیم بخش درمان را به مدیریت درمان بسپاریم خیلی ورود نکردیم، تصریح می‌کند: باید بگویم یوگا تراپی در شهر زنجان هنوز تعریف نشده و در این زمینه خیلی ورود نکردیم، مگر در مواردی که از سوی فیزیوتراپ‌ها و پزشکان مربوطه انجام می‌شود.
بدلخانی تاکید می‌کند: ما در تلاشیم بتوانیم یوگای را به خوبی در سطح استان گسترش دهیم. این مهم نیاز به مشارکت مردم دارد. ضمن اینکه با توجه به موقعیت پیش آمده فعالیت باشگاه‌ها محدود شده . با این حال ما تلاش کردیم در تابستان در پارک‌های عمومی فعال با رعایت فاصله اجتماعی با هماهنگی مربیان، حرکات یوگا را انجام دهیم.
این ورزشکار خاطرنشان می‌کند: سبکهای مختلفی در یوگا وجود دارد.شاخه های یوگا در واقع راههای مختلف برای رسیدن به آرامش ووارستگی ووحدت هستند وتمامی این شاخه ها به یک مقصد منتهی می‌شوند.
چیزی به‌نام بهترین شاخه وجود ندارد وهر یک از شاخه ها راه ومسیر سیر وسلوک خاص خود را داردوبا توجه به ابعاد وجودی وگوناگونیهای فردی انسانها طراحی شده اند ودر بخش مدیتیشن و ریلکس کردن هم یکسری تمرینات وجود دارد که می‌توان در طبیعت یا هرجای دیگری (منزل.محل کار.دانشگاه.مطب….)انجام داد، یوگا در یکسری از باشگاه‌های به صورت اختصاصی انجام می‌شود و در سایر باشگاه در کنار ورزش‌های دیگر به یوگا نیز توجه می‌شود.
به گفته بدلخانی، این ورزش در بین بانوان به جهت جذابیتی که دارد بیشتر مورد توجه است. واز آقایان علاقمند به این رشته دعوت میشود که برای مربیگری وحضور درکلاسهای یوگا ثبت نام نمایند.از همین رو بهتر است ورزشکاران در کنار هر فعالیت ورزشی به یوگا نیز توجه کنند. هیات پزشکی ورزشی زنجان با همکاری هیات همگانی وکمیته یوگا کلاسهای یوگا برگزار مینماید که در پیشبرد اهداف ورزش یوگا بسیار موثر است.

مهمترین مهارت در یوگا رسیدن به آرامش درونی است
وی در پاسخ به سوال اینکه آیا یوگا برای کاهش اضطراب موثر است؟ یاد آور شد: وقتی تمریتات یوگا انجام می‌شود مهارت‌های ما در انجام سکوت وتقویت عضلات بالا می‌رود و بالا رفتن این مهارت توانایی ما در انجام بسیاری از امور افزایش می‌یابد که منجر به تمرکز ذهن و انجام امور روزانه به نحو احسن می‌شود که همین موضوع در ارتباط‌ات متقابل تاثیرگذار است. در واقع هر چقدر آرامش را بالا ببریم در تمامی فعالیت‌هایی که می‌خواهیم انجام دهیم، مهارت پیدا می‌کنیم. مهمترین مهارتی که در یوگا به دست می‌آید؛ آرامش درونی است یعنی وقتی ما با انجام تمرینات این آرامش را به دست می‌آوریم در حقیقت توانایی ما در تمرکز در زمینه انجام بسیاری از امور افزایش می‌یابد.
وی با بیان اینکه مهمترین هدف یوگا رسیدن به آرامش تعادل وتعالی است، تاکید می‌کند: وقتی بتوانیم با تمرین‌ها این آرامش را به دست بیاوریم، در بخش‌های زیادی کارهای ما به خوبی انجام می‌شود و به تعادل می‌رسیم و می‌توانیم به توانمندی‌های خود دست پیدا کنیم که در این راه می توان با انجام تمرینات بدنی نرمشها وحرکات جسمانی توام با آگاهی که حرکات کاملا ساده ودشوار میباشد عضلات، مفاصل، پوست وغدد مترشحه را ماساژ وتمرین داده وجریان خون واکسیژن وجریان الکتریکی در آنها را تسهیل کردوانجام تمرینات باعث تنش زدایی جسمانی وآگاهی روانی از وضعیت جسمانی آرامش وکارکرد خوب ارگانهای بدن شد.

نیاز درونی‌ انسانهای این عصر، به یوگا حس می‌شود
بدلخانی اضافه می‌کند: نیاز درونی انسان‌های این عصر، به یوگا حس می‌شود .طی کردن مسیر خودسازی کار آسانی نیست و باید در ابتدا برای رسیدن به رشد و تعالی به شناخت از خود دست پیدا کنیم و یوگا می‌تواند ما را به این شناخت برساند. بنا براین تحت تعلیم فردی که معتمد باشد، باید قرار بگیریم و پیش برویم و مهارت‌هایمان را افزایش دهیم و مدام به درون خودمان مراجعه کنیم که از کجا آمده‌ایم و آمدنمان بهر چیست و قرار است که کجا برویم؟ اگر این نگرش در ما وجود داشته باشد یوگا کاملاً پاسخگوست.
وی اضافه می‌کند: خوشبختانه در زنجان مربیان توانمند در زمینه یوگا وجود دارد و حتی کسانی هستند که فعالیت‌های ورزشی دیگری انجام می‌دهند ولی در کنار آن ورزش یوگا را دنبال می‌کنند تمرینات تنفسی زیر نظراین مربیان کار آزموده در بهبود شرایط جسمانی روانی وسطح انرژی بدن وذهن فوق العاده دارای اهمیت است وهمچنین تمرینهای تئوری وکاربردی در زندگی بسیار تاثیر گذار می‌باشد.
بدلخانی می‌گوید: مسیر خودسازی مسیر آسانی نیست و خیلی تمرینات باید انجام دهیم تا نتیجه بگیریم. در حقیقت برای رسیدن به موفقیت‌ها، درگیر موضوعات پیرامونمان هستیم که با انجام یوگا می‌توانیم شرایط را تغییر دهیم. شرایط عصر کنونی ایجاب می‌کند بفهمیم از کجا آمدهایم وبه کجا خواهیم رفت و باتمرینات یوگا به این مهم دست می‌یابیم .