گزارش هفدهمين نشست علمی/فصلی انجمن دوستداران تاريخ و فرهنگ زنجان بازار تاریخی زنجان
هفدهمين نشست علمی/فصلی انجمن دوستداران تاريخ و فرهنگ زنجان با همکاری جمعیت هیأت امنای بازار بزرگ زنجان ومؤسسه خیریه مجتمع پزشکی ولیعصر(عج) با حضور جمعی از علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ زنجان در سالن اجتماعات بیمارستان ولیعصر(عج) برگزار گرديد.
برنامه طبق معمول با تلاوت آياتی از قرآن مجيد و پخش سرود جمهوری اسلامی ايران آغاز شد.
حسن حسینعلی پژوهشگر تاریخ زنجان که مجری گری برنامه را به عهده داشت، برنامه را شروع کرد. سخنران بعدی دکتر افضلی، مدیر عامل انجمن بود که ضمن تبریک سالروز میلاد با سعادت حضرت علی(ع) و روز مرد و بزرگداشت مقام پدر با زبان مادری به مدعوین خیر مقدم گفت و در ادامه داد که تاکید کرد زین سپس تمامی برنامه های انجمن در سالن اجتماعات بیمارستان ولیعصر برگزار خواهد شد.
سید محمد علویون عضو جمعیت هیات امنای بازار زنجان و بازرس انجمن تاریخ و فرهنگ در مورد بازار تاریخی زنجان سخنرانی نمود و گفت در دوره قاجار و اوایل پهلوی صنعت کفش دوزی بیشترین حرفه معمول بازار زنجان بود و صنعت رنگرزی در کنار صنعت فرشبافی نیز از صنوف با اهمیت بازار زنجان محسوب می شد.
علویون اضافه کرد بازار در انتخاب نام فامیلی در ابتدای صدور شناسنامه نیز نقش بارزی داشته که هم فامیلی های منتسب به حرفه و هم فامیلی هایی که به نحوه و شهرهایی که شخص با آنها مراوده تجاری داشته را شامل می شود.
موقعیت جغرافیایی شهر زنجان و اهمیت آن در ارتباط مناطق پیرامونی آن موجب رونق تجارت و داد و ستد بوده به طوری که گاه صف طویلی از کاروان های شتر و استر و …. از بازار تا «زنگان چایی» برای حمل و نقل کالاها شکل می گرفت و تعدد کاروانسراهای بازار گویای میزان تبادل کالا در این بازار می باشد.
مسائل مربوط به اخذ عوارض، «پته خانه»، مالیات، حفاظت و نگهبانی از بازار، ورود چرتکه و دفاتر و خط سیاق و شیوه برخورد با ورشکستگان و جایگاه اسناد بانکی(سفته وبرات و…) در معاملات و مقید بودن بعضی بازاری ها در«رد مظالم» در موضوعاتی مانند سد معبر و دستفروشی، موضوع سردرهای بازار و دخل و تصرف های صورت گرفته در آنها نیز موضوعاتی بودند که در ادامه به آنها پرداخته شد.
وی به کوشش های ارزشمند دکتر مسعود بیات در زمینه تاریخ شفاهی بازار و بهره گیری از آن در بخشی از مطالب ارائه شده که به اتفاق هم صورت گرفته بود، تاکید نمود.
در بخش بعدی برنامه اجرای موسیقی و تکنوازی تار توسط حمید رضا قائمی بود که بداهه ای در چهار مضرب چهار گاه و قطعه نوید بهاری هوشنگ ظریف و قطعه چهار مضرب چهار گاه استاد حسین علیزاده توسط وی به زیبایی نواخته شد که مورد تشویق حضار قرار گرفت.
بخش پایانی برنامه طبق رسم معمول انجمن تقدیر از دو شخصیت موثر در فرهنگ زنجان (که در بازار بودند و هستند)، بود که در این نشست یاد شاعر و کتابفروش فقید استاد زنده یاد حاج زین العابدین امیدی(متخلص وافد زنجانی) با پخش کلیپی از خوشنویسی و شعر خوانی وی و روایت زندگینامه آن مرحوم توسط نوه اش، عاصم امیدی و نیز اهدای لوح تقدیر به خانواده ایشان، گرامی داشته شد.
همچنین با تقدیم لوح تقدیر از حاج رسول مکی از خدمتگزاران فرهنگ و اندیشه و کتاب در زنجان تقدیر به عمل آمد که به دلیل مسافرت وی به مشهد مقدس، لوح تقدیر به فرزند ارشدش مهندس علی مکی اهداء شد.
